سردرد

 

سردرد شایع بوده و بسیاری از مردم با سردردهای خودشان از طریق خوردن داروهای ضد درد٬ نوشیدن آب فراوان ٬ استراحت کردن یا بطور ساده تر از طریق تحمل کردن آن تا رفع خود به خودی ٬کنار می آیند.

با این حال سردرد ها می توانند باعث ایجاد ناتوانی شوند و گاهی مردم نگران می شوند که ممکن است یک علت جدی زمینه ای برای سردردشان داشته باشند.

انواع مختلف سردرد꞉

سردرد می تواند اولیه یا ثانویه (به علت عوارض ناشی از یک بیماری یا آسیب )باشد. پزشک می تواند با انجام مصاحبه و معاینه بالینی ٬ علت سردرد شما رامشخص کند. بعد از مشخص شدن علت سردرد ٬ شما می توانید روشهای کاهش یا توقف سردرد را فرابگیرید.

سردردهای اولیه

شایع ترین نوع سردرد ٬ سردردهای تنشی و میگرنی می باشد.

سردردهای تنشی ꞉

سردرد تنشی معمولا بصورت نواری شکل درسرتاسر پیشانی احساس می شود و می تواند چندین روز ادامه یابد . می تواند سبب از بین رفتن آرامش و اشکریزش شود اما معمولا سبب اختلال خواب نمی شود. اغلب مردم می توانند حتی با وجود سردرد تنشی به کار خود ادامه دهند .معمولا فعالیت فیزیکی سبب بدتر شدن آن نمی شود گرچه اندکی حساسیت به نور روشن یا صدا ممکن است دیده شود.

سردردهای تنشی اغلب صبح ها در حداقل شدت خود می باشند و تمایل دارند که در طول روز بتدریج بدتر شوند . سردردهای تنشی معمولا در دو طرف سر (قرینه)بوده ولی بیشتر اوقات در پیشانی احساس می شوند .سردردهای تنشی معمولا در اثر سفتی عضلات خلف گردن و عضلات سر ایجاد می شود . خستگی ٬استرس و وضعیت خواب نامناسب می تواند باعث بدتر شدن سر درد شود .

درمان꞉

سردردهای تنشی معمولا به مسکن های ساده پاسخ می دهند .تغییر در سبک زندگی مثلا مصرف

کمتر قهوه و نوشیدن آب بیشتر و رژیم مناسب غذایی می تواند کمک کننده باشد . گاها سردردهای تنشی به علت دید ضعیف رخ می دهد خصوصا اگر مطالعه در

نور کم و برای مدت طولانی انجام شود.

میگرن ꞉

میگرن بسیار شایع است .میگرن کلاسیک ٬ یک طرفه وضربان دار است.در واقع سردردهای یک طرفه ٬ سردردهای ضربان دار و سردردهایی که باعث احساس ناخوشی در شما می شوند به احتمال زیاد میگرن هستند .میگرن اغلب آنقدر شدید است که باعث زمین گیرشدن فرد می شود . برخی بیماران جهت رهایی از سردرد نیاز به استراحت در رختخواب دارند. میگرن می تواند از 4 ساعت تا 3 روز بطول بیانجامد .اکثراوقات با حرکت یا صدا بدتر می شود . اغلب بیماران درمی یابند که نورهای روشن و حتی تلویزیون سردردشان را بدتر می کند. عمده بیماران میگرنی یک تا دو حمله سردرد در ماه را تجربه می کنند. حدود یک سوم از بیماران میگرنی ٬ میگرن کلاسیک دارند. در این گروه علاﺋم هشدار دهنده (اورا) قبل از سردرد رخ می دهد. این علاﺋم شامل نورهای درخشان به شکل زیگزاگ می باشد وگاهی بصورت نورهای آتش بازی توصیف می شوند. برخی بیماران هنگام اورا واقعا نیمی از دید خود را بطور کامل از دست می دهند. برخی دیگر احساس گزگزکردن یا ضعف در یک نیمه بدن یا لکنت زبان راتجربه می کنند. این علاﺋم هشداردهنده می تواندتا یک ساعت طول بکشد وبدنبال آن سردرد رخ می دهد .معمولا محل سردرد در سمت مخالف علاﺋم بینایی است.

درمان꞉

میگرن با استراحت ٬ خواب و سکوت بهتر می شود. اگر احساس تهوع ندارید نوشیدن آب کمک کننده است و مسکن های ساده مثل استامینوفن و ایبوپروفن مفید است. بسیاری از بیماران نیازمند تجویز داروهای ویژه میگرن توسط پزشک می باشند. بیمارانی که بطور مکرر دچار میگرن می شوند داروهایی را روزانه جهت پیشگیری از میگرن باید

استفاده کنند. حملات میگرن می تواند در اثر استرس٬ خستگی ٬ کاهش میزان آب بدن و خوراکی هایی خاص مثل شکلات شروع شود.

سردرد خوشه ای꞉

سردردهای خوشه ای٬سردردهایی یک طرفه و بسیار شدید است که واقعا ناتوان کننده می باشد و گاهی به آن سردرد خودکشی گفته می شود. این سردرد اغلب برای مدت چند روز یا چند هفته رخ می دهد و سپس برای ماهها پایان می یابند. این سر درد ناشایع بوده و تمایل به بروز در مردان بالغ سیگاری دارد. بیماران اغلب چشمی قرمز و اشک آلود و آبریزش بینی و افتادگی پلکی در همان سمت سردرد دارند.

درمان꞉

سردرد خوشه ای نیازمند درمان توسط پزشک می باشد .

سردردهای مزمن روزانه꞉

سردردهای مزمن روزانه یا سردرد تنشی مزمن معمولا ناشی از سفت شدن عضلات خلفی گردن بوده و خانم ها را بیشتر از آقایان درگیر می کند.شروع این سردردها می تواند با صدمات گردنی یا خستگی باشد و ممکن است با استفاده بیش از حد از داروها بدتر نیز بشود. سردردی که تقریبا هر روزبرای مدت 6ماه یا بیشتر رخ بدهد سردرد مزمن روزانه در نظر گرفته می شود.

درمان꞉

بهترین درمان این نوع سردرد ٬فیزیوتراپی٬پرهیز از مسکن ها و گاها داروهای ضد افسردگی است.

سردردهای خنجری اولیه꞉

اینها سردردهایی کوتاه و خنجری بوده که خیلی ناگهانی و شدید هستند.معمولا بین 5 تا 30 ثانیه طول می کشندو در هر زمان از شبانه روز ممکن است رخ دهند.این حملات احساس دردی شبیه به برخورد یک یخ شکن به سر شما را ایجاد می کنند.سردرد اغلب در پشت گوش بوده و میتواند کاملا وحشتناک درمان꞉

داروهای پیشگیری کننده ممکن است تعدادحملات سردرد را کاهش دهند.

تریژمینال نورالژی꞉

نورالژی تریژمینال باعث دردهایی عمدتا در صورت می شود.این دردها بصورت حملات انفجاری بسیار کوتاه مدتی است که شبیه برق گرفتگی در نواحی چشمها

, بینی , پوست سر, پیشانی,فک و یا لبها می باشد. معمولا یکطرفه بوده و در افراد بالای 50 سال شایعتر است.

درمان꞉

توسط داروهایی می توان از حملات پیشگیری کرد.

سردردهای ثانویه

گاهی سردردها دارای عوامل زمینه ای بوده و درمان سردرد مستلزم درمان عامل زمینه ای می باشد.مردم اغلب نگرانند که سردردها توسط عللی جدی یا فشار خون بالا ایجاد شده باشند. این نوع سردردها بسیار ناشایعند و در واقع فشار خون بالا هیچ علامتی ندارد.

سردردهای ناشی از استفاده بیش از حد داروها:

 شایعترین نوع سردردهای ثانویه هستند. سردردهایی طول کشنده بوده که به علت مصرف داروهای مسکن(معمولا برای سردرد) ایجاد می شود. متاسفانه هنگامیکه مسکن ها بطور مرتب برای سردرد استفاده شوند ٬بدن به آن ها بصورت افزایش گیرنده های درد در سر ٬ پاسخ می دهد.

درمان꞉

درمان شامل توقف مصرف تمامی مسکن ها بمدت حداقل یک ماه می باشد .هفته ها یا حتی ماه ها طول می کشد که سردرد قطع شود وممکن است در ابتدا بدتر نیز شود.

سردردهای با منشا درد ارجاعی꞉

برخی سردردها ناشی از درد در سایر قسمت های سر است مثلا درد گوش یا دندان٬ درد مفصل فک و دردگردن. سینوزیت یک علت شایع است . سر درد ناشی از سینوزیت اغلب در قدام سر و همچنین در صورت احساس می شود. اکثر اوقات صورت خصوصا زیر چشم ها و کناره های بینی به فشار حساس می گردد.

سردرد فعالیتی/سردرد در اثر آمیزش جنسی꞉

سردرد فعالیتی سریعا بعد از یک فعالیت فوق العاده مانند دویدن ٬ سرفه کردن و آمیزش جنسی شروع میشود. اکثر سردردهای فعالیتی بی خطر هستند. سردردهای مرتبط با آمیزش جنسی بیماران رانگران می کنند. این سردردها در پشت سر یا خلف چشم ها یا در تمام سر احساس می شوند;حدود 20 دقیقه بطول می انجامند و نشانه ای از هیچ مشکل دیگری در بدن نیستند. سردردهای فعالیتی اگر خیلی شدید و تکرار شونده باشند نیاز به مشاوره با پزشک دارند.

کدامیک از انواع سردردها جدی یا خطرناک هستند؟

در موارد اندکی ٬ سردردها نشانه ای از یک مسئله جدی می باشند. سردردهای خطرناک٬ بطور ناگهانی رخ می دهند٬ با گذر زمان بدتر می شوند و در افراد مسن شایعتر هستند. برخی از این سردردها شامل꞉

1-خونریزی اطراف مغز (خونریزی آراکنوئید)꞉ این بیماران دچار سردرد شدید پیشرونده و سفتی گردنی می شوند و ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهند.

2-مننژیت وعفونت های مغزی ꞉ اینها سردردهای شدید و ناتوان کننده ای می دهند. بیماران معمولا استفراغ ٬ عدم تحمل به نور و سفتی گردنی شدید دارند.

3-آرتریت تمپورال ꞉ در بیماران بالای 50 سال ٬ التهاب شریان گیجگاهی خلف چشمی باعث ایجاد سردرد در ناحیه پیشانی می شود. معمولا شریان در ناحیه پیشانی حساس به لمس می شود و بیمار درد پوست سر هنگام شانه کردن موها را ذکر می کند. این بیماری اگر درمان نشود باعث کوری می شود.

4-تومورهای مغزی ꞉ یک علت بسیار نادر سردرد می باشند. این سردردها معمولا صبح ها هنگام برخاستن از خواب شروع شده و روز به روز بدتر می شوند و اصلا برطرف نمی شوند.

خلاصه꞉

سردردها علیرغم ناخوشایندی ٬ بی خطرهستند . سردردها بندرت نشانه ای از یک بیماری زمینه ای خطرناک می باشند. اگر شما سردردی دارید که غیر معمول است بهتر است که با پزشک مشورت کنید . اگر سردرد شدید یا دارای علائم همراه مثل ضعف٬ لکنت زبان٬ دردناک شدن پوست سر (بخصوص در سن بالای 50 سال ) دارید نیازمند مشاوره با پزشک است. سردرد هایی که بیشتر از 3 روز طول بکشد یا بتدریج بدتر شوند هم نیازمند مشاوره پزشکی است.